شاید اگررایکوف فقید آن تعویض به‌موقع را انجام نمی‌داد امروز به‌جای اینکه بخواهیم مطلبی درخصوص پنجاهمین سالگرد قهرمانی استقلال (تاج سابق) در آسیا بنویسم، باید به یکی از خاطرات تلخ فوتبال ایران در آن دوران اشاره‌کنیم که آن روز از ساعت 10 صبح با حضور پور شورشان جایی برای سوزن انداختن در امجدیه باقی نگذاشته بودند.
تیم تاج در اواخر دهه چهل با رهبری رایکوف تبدیل به یک تیم فوق‌العاده شده بود که درعین‌حال استخوان‌بندی تیم ملی ایران را هم تشکیل می‌داد. تیمی که در جام ملت‌های آسیا در سال 1348 با شکست رژیم اشغالگر قدس در همین ورزشگاه بر بام فوتبال آسیا تکیه زد و حالا در 21 فروردین سال 1349 این دو رقیب در لوای دو تیم باشگاهی در عصر یک روز جمعه به مصاف هم می‌رفتند.
این نخستین حضور تیم تاج در جام باشگاه‌های آسیا به شمار می‌رفت، اما از طرفی هاپوئل در اولین دوره این رقابت‌ها (1346) با کسب تنها یک پیروزی خودش را به‌عنوان اولین قهرمان این تورنمنت معرفی کرده بود.
آن روزها تیم‌های این کشور حرف اول را در عرصه ملی و باشگاهی می‌زدند، چراکه در دومین دوره جام باشگاه‌های آسیا (بانکوک 1947) که این بار با حضور 10 باشگاه برگزارشده بود، مکابی باشگاهی دیگر از رژیم اشغالگر قدس با برتری برابر یانگزی کره جنوبی دومین جام را هم به خانه‌اش برد و تیم پرسپولیس نماینده ایران در این رقابت‌ها با (2 برد،1 تساوی، 1 باخت) و کسب 5 امتیاز (هر برد 2 امتیاز بود) در جایگاه سوم قرار گرفت و حذف شد.
حالا نیم‌قرن از آن شب به‌یادماندنی را پشت سر می‌گذاریم، شبی که تهران تا صبح بیدار بود و فارغ از تمام دغدغه‌هایش از فرط خوشحالی پلک رو پلک نگذاشت. قصد داریم این قهرمانی و 50 سالگی ظهور اولین ستاره باشگاه استقلال (تاج سابق) را با نگاهی متفاوت‌تر از سال‌های قبل بررسی کنیم تا هرچه بیشتر در جریان ان دیدار تاریخی قرار بگیریم:
نخستین حضور استقلال در دوره سوم بود که در فروردین‌ماه 1349 به میزبانی ایران و در ورزشگاه امجدیه تهران برگزار شد. در آن هنگام علی دانایی فر سرمربی کهنه‌کار باشگاه جای خود را بر روی نیمکت به زدراکو رایکوف سپرده بود که به‌تازگی از تیم‌های ملی فوتبال جوانان و بزرگسالان ایران جداشده بود.
تیم استقلال با دو پیروزی 3-0(مظلومی، وفاه خواه، معینی) در برابر نمایندگان لبنان و مالزی به‌آسانی از گروه خود صعود کرد که البته در بازی مقابل "سلانگور مالزی" باید به درخشش بی‌نظیر ماشین گلزنی تاج درآن دوران یعنی غلامحسین مظلومی اشاره کرد که در دقایق (7،15،54) با ثبت اولین هت تریک استقلال در آسیا نقش مهمی در صعود تاج به نیمه‌نهایی این جام ایفا کرد. آبی پوشان پایتخت در نیمه‌نهایی این بار "مدان اندونزی" را با دو گل (غلامحسین مظلومی، قراب) از پیش رو برداشتند تا بدون حتی یک گل خورده در بازی فینال به مصاف هاپوئل تل‌آویو قهرمان دوره نخست مسابقات بروند. البته جالب است بدانید که در دیگر بازی این مرحله، هومنتمن بیروت نماینده لبنان بنا به دلایل سیاسی از دیدار با تیم هاپوئل تل‌آویو در مرحله نیمه‌نهایی امتناع کرد تا اسراییلی‌ها با استراحت بیشتر به فینال بیایند.
این را هم باید اضافه کنیم که در آن دوران تیم‌های رژیم صهیونیستی در قاره آسیا بازی می‌کردند و تیم ملی فوتبال این کشور نیز در همان سال به‌عنوان تنها نماینده آسیا و اقیانوسیه به جام جهانی فوتبال 1970 مکزیک راه‌یافته بود.
روز 21 فروردین سال 1349 در ورزشگاه لبریز از تماشاگر امجدیه تهران نخستین فینال آسیایی استقلال فرامی‌رسد. استقلال که در این رقابت‌ها از 4 بازیکن کمکی به نام‌های غلام وفاخواه (عقاب) فریدون معینی (پیکان) مسعود معینی (بانک ملی) و محمود خوردبین از پرسپولیس بهره می‌برد و با این ترکیب پا به میدان می‌گذارد:
ناصر حجازی - منصور پورحیدری - مهدی لواسانی - اکبر کارگرجم - مسعود معینی - کارو حق‌وردیان - فریدون معینی - جواد قراب - کاپیتان علی جباری - غلام وفاه خواه - غلامحسین مظلومی
که برخلاف بازی قبل رایکوف این سرمربی تأثیرگذار ترجیح داده بود از محمود خوردبین در این بازی با توجه به اینکه در دیدار قبل هم کامل بازی کرده بود استفاده نکند. اما درواقع بد نیست به رایکوف بپردازیم و اینکه او چطور شد که این سرمربی صرب تبار سر از استقلال درآورد:
تیمسار خسروانی که هم‌زمان رئیس سازمان ورزش بود، در ابتدا رایکوف را برای مربیگری تیم ملی بزرگسالان به ایران آورد و سپس برای مربیگری تیم جوانان از این مربی استفاده کرد اما پس‌ازاینکه او نتوانست نتایج خوبی را در عرصه ملی به دست بیاورد، خسروانی رایکوف را به تاج تهران آورد و به‌نوعی او با این تصمیم استقلال را به هر آنچه خواست در ایران و آسیا رساند.
جدال بهترین خط حمله با 11 گل زده و بهترین خط دفاع بدون گل خورده در حضور 30 هزار تماشاگر مشتاق به قضاوت "چاترجی هندی" آغاز می‌شود.
در نیمه اول تیم هاپوئل چندین بار به دروازه تاج حمله کرد اما یارگیری خوب پورحیدری و کارگرجم مانع از گلزنی هاپوئلی ها شد تا نیمه اول بدون اینکه توپی از خط دروازه‌ها عبور کند به پایان برسد.
حملات هاپوئل در نیمه دوم ادامه پیدا می‌کند و رایکوف هر چه در کنار خط فریاد میزند، گویا صدایش را فقط خودش می‌شنود. آن‌ها زخمی از شکست سال گذشته در مقابل تیم ملی ایران، تنها به برد در مقابل حریف ایرانی خودشان فکر می‌کنند تا اینکه در دقیقه 69 پس از ارسال کرنر، خازوم بازیکن ملی‌پوش هاپوئل بالاتر از همه با یک ضربه سر دروازه ناصر حجازی را بعد از 340 دقیقه باز می‌کند تا سکوتی مرگبار در ورزشگاه حاکم شود.
بازی با همین گل رو به پایان بود تا اینکه رایکوف مرد اول آن شب دست به یک تغییر بزرگ میزند، او کاپیتان علی جباری را به‌عنوان تعین کننده ترین بازیکنش در غیاب پرویز قلیچ خانی (که آن زمان درگیر مسائلی غیر فوتبال بود) از زمین بیرون می اورد و مهدی حاج محمد به‌جای او به بازی می‌آید و این تعویض درحالی‌که کمتر کسی تصورش را می‌کرد تبدیل می‌شود به نقطه عطف فینال جام باشگاه‌های آسیا در سال 1949.
به گفته اکثر کارشناسان، مهدی حاج محمد ان روز بهترین عملکرد خود را در دوران ورزشی‌اش به نمایش می‌گذارد و می‌توان گفت تکنیک خوب حاج محمد سرنوشت بازی را عوض می‌کند.
در دقیقه 83 مهدی حاج محمد کاپیتان هاپوئل را دریبل میزند و یک ضربه کرنر به دست می‌آورد. مدافعان بلندقامت استقلال جلو می‌کشند تا از آخرین فرصت‌هایشان استفاده کنند.
خود حاج محمد کرنر را زیبا و کات دار روی دروازه ارسال می‌کند، غلام وفاخواه برای ضربه سربلند می‌شود و به زیبایی ضربه‌ای محکم و دیدنی به توپ میزند و بالاخره دروازه هاپوئل باز می‌شود، تا ورزشگاه به حالت انفجار دربیاید.
نتیجه روی اسکوربود امجدیه: 1-1
حالا دو وقت 15 دقیقه‌ای، تعیین‌کننده این جدال دیدنی خواهد بود با این توصیف که تماشاگران انگار جانی دوباره پیداکرده‌اند.
هنوز مدتی از سوت آغاز نیمه اول وقت اضافه نگذشته بود که در دقیقه 92، خطا خشن مدافع هاپوئل، تاج را صاحب یک ضربه آزاد می‌کند، منصور پورحیدری پشت این توپ می‌رود و ضربه را میزند، توپ از فراز سر تاجی‌ها و اسرائیلی‌ها عبور می‌کند، اما مسعود معینی مدافع جلو کشیده تاج آنجا هست و به‌آرامی توپ را استپ کرده و به‌سوی دروازه هاپوئل شلیک می‌کند که درنهایت ناباوری توپ به تور می‌چسبد و دروازه "بژارانو" بازمیشود و به‌این‌ترتیب تاریخی‌ترین گل تاج تا آن زمان به ثمر می‌رسد.
در ادامه هاپوئل برای رسیدن به گل تلاش می‌کند، اما درون دروازه یک ناصر حجازی سرحال قرار دارد که وقتی قصد گل خوردن نداشته باشد گل زدن به او کار سختی می‌شود.
در دقیقه 118 او ضربه سر "بوربا" را به شکلی دیدنی به کرنر می‌فرستد تا آخرین تلاش‌های هاپوئل هم راه به‌جایی نبرد و به‌این‌ترتیب نام استقلال (تاج سابق) بر بلندای فوتبال آُسیا برای همیشه جاودانه می‌شود.
استقلال ایران با این پیروزی به روند متوالی قهرمانی باشگاه‌های رژیم صهیونیستی در آسیا پایان داد و جام را در خانه نگه داشت و این بازی به‌عنوان یکی از دیدارهای حماسی درویترین تاریخ باشگاه استقلال و فوتبال ایران ثبت‌شده است.
در پایان بازی‌ها علاوه بر کاپ قهرمانی، غلامحسین مظلومی نیز با 5 گل زده آقای گل مسابقات شد و کفش طلای این رقابت‌ها را از آن خودش می‌کند.
آن شب بهاری در تهران جو آن‌قدر شاد و مثبت بود که مردم در ورزشگاه و خیابان‌ها تا صبح به جشن وپایکوبی پرداختند و تیمسار خسروانی به‌عنوان رئیس سازمان ورزش به‌منظور قدردانی از حمایت‌های هواداران پرسپولیس دستور داد محرومیت عزیز اصلی سنگربان پرسپولیس که دو ماه قبل در شهرآورد ناتمام، به داور سیلی زده بود بخشیده شود.
جالب است که بلافاصله بعد از قهرمانی ایرج جنتی عطایی شاعر برجسته معاصر که خودش بازیکن تاج مشهد بود، ترانه‌ای در وصف قهرمانی تیم تاج سرود که متأسفانه هرچه گشتیم اثری از آن نیافتیم.
21 فروردین 1349 بزرگ‌ترین افتخار تاریخ تاج رقم خورد و این تیم توانست برای اولین مرتبه قهرمان آسیا شود و امروز دقیقاً 50 سال بعد از تجربه آن شب تاریخی در شرایطی کاملاً متفاوت یاد آن تیم را با تمام بازیکنانش گرامی می‌داریم.