پارچین نام شهرک و منطقه‌ای است در جنوب شرقی شهر تهران که در شمال شرقی شهرستان پاکدشت قرار دارد.
بخشی از تأسیسات هسته‌ای ایران در این شهرک قرار دارد.[1] کارخانه‌های صنایع دفاع در پارچین از سال 1311 فعالیت داشته‌اند و امروزه حدود 500 واحد مسکونی سازمانی و همچنین شهرک‌های اقماری دارد.[2]
بزرگ‌راه پارچین که از شمال شرقی تهران آغاز می‌شود از منطقه پارک‌های ملی خجیر و سرخه‌حصار می‌گذرد.[3]
در تاریخ 22 آبان 1386 انفجاری در منطقه پارچین رخ داد.[4] که گفته می‌شود به روستای حمومک نیز آسیب زد.
در آستانه برگزاری سومین نشست ایران و نمایندگان آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال جاری میلادی، یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس اعلام کرد در این مذاکرات، دسترسی به تاسیسات نظامی کلیدی در ایران در اولویت قرار دارد.
اشاره آمانو به تاسیسات نظامی پارچین است که تا کنون مورد بازرسی قرار گرفته اما تهران در ماه های ژانویه و فوریه به درخواست مقامات آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازدید از این سایت پاسخ منفی داده است.
همین رویکرد تهران موجب شد که روند مذاکرات با آژانس که در آغاز از سوی مقامات مثبت ارزیابی شده بود تا کنون به حال تعلیق درآید. از سوی دیگر برخی منتقدان نیز پافشاری آژانس برای بازدید از سایت نظامی را غیر ضروری توصیف می کنند.
با این حال خبرگزاری رویترز به نقل از آمانو گزارش داده است که مقامات تهران در خصوص درخواست بازدید از پارچین واکنش مثبتی داشته اند.
آمانو در حاشیه یک کنفرانس خبری در سوئیس به خبرنگاران گفت: ما می خواهیم موضوع پارچین را دنبال کنیم، زیرا آژانس معتقد است که احتمالا فعالیت هایی در زمینه تحقیقات هسته ای – نظامی در این سایت انجام می شود. البته این موضوعی است که مقامات در تهران آن را تکذیب می کنند.
به گفته مدیر کل آژانس بی المللی انرژی اتمی شماری از موضوعات بین ایران و آژانس باقی مانده اما اولویت با پارچین است و این مکانی است که باید از آنجا شروع کرد.
این در حالی است که بنا بر اعتقاد دیپلمات های غربی ایران در مورد درخواست آژانس برای دسترسی به پارچین چندان خرسند به نظر نمی رسد و شاید پیش از سر رسیدن بازرسان سایت پارچین در جنوب شرق تهران را پاکسازی کند. پاکسازی پارچین نیز موضوع دیگری است که تهران آن را تکذیب کرده و از سوی دیگر برخی کارشناسان بر این باورند در صورتی که عملیات هسته ای نظامی در این سایت انجام شده باشد، با نمونه برداری از خاک تشخیص داده می شود.
آمانو می گوید آژانس به وجود برخی فعالیت ها در پارچین پی برده است اما از آنجایی که بازرسان آژانس در پارچین حضور ندارند نمی توان ماهیت دقیق این فعالیت ها را تشخیص داد. برخی بر این باورند در اظهارات آمانو نیز نشانه هایی از تردید در این خصوص وجود دارد که شاید ایران برای پاکسازی این سایت اقدام کرده باشد یا در حال انجام آن باشد.
این در حالی است که ایران و آژانس 14 و 15 می در وین تشکیل جلسه می دهند و نشست نمایندگان تهران با گروه 1+5 نیز برای 23 می در بغداد برنامه ریزی شده است.
به گمان آمانو اکنون تمایل برای حل مساله هسته ای ایران از طریق مذاکره بیش از قبل است و فضای مثبتی نیز ایجاد شده اما باید نتیجه قابل قبولی به دست آید.
یوکیا آمانو بر خلاف همتای اسبق خود محمد البرادعی موضع تند تر و روشن تری در قبال برنامه های هسته ای ایران دارد. وی تا حدود زیادی از سیاست پرهیز از تایید البرادعی فاصله گرفته و یکی از تند ترین گزارش های آژانس در مورد فعالیت های هسته ای ایران را در نوامبر گذشته منتشر کرده است.
به گزارش رویترز، آژانس در نشست آتی خود از ایران می خواهد که به پرسش های مطرح شده در گزارش ماه نوامبر که در آن به ماهیت نظامی برنامه های هسته ای ایران اشاره شده بود، پاسخ دهد. اتهامی که تهران آن را رد می کند اما آژانس تاکید دارد که جمهوری اسلامی باید مدارکی دال بر غیر نظامی بودن اهداف هسته ای خود ارائه دهد.
از سوی دیگر در حالی که آمریکا و متحدانش امیدوارند تهران عملیات غنی سازی اورانیوم را تعلیق یا تنها غنی سازی تا سطح 5 درصدی را دنبال کند، مقامات تهران تاکید دارند که از غنی سازی دست نمی کشند. آمانو نیز در بخشی از اظهاراتش تاکید کرده است که غنی سازی در ایران ادامه دارد و نشانه ای از تعلیق یا توقف به چشم نمی خورد.
به این ترتیب آژانس و گروه 1+5 در دو قطب دست کم در آغاز مذاکرات 3 درخواست کلیدی از ایران دارند: تعلیق غنی سازی، تعطیلی فوردو و دسترسی به پارچین.
موضوعاتی که هر یک برای ایران از اهمیت و حساسیت زیادی برخوردار است