وقایع در حال جریان این روزهای لیبی هر چند از جنبه های زیادی قابل بررسی و عبرت است ، اما نکته ای دیگر درباره این وقایع وجود دارد که برای ما ایرانی ها و یا شاید دیگر ملت های منطقه می تواند بسیار مهم باشد و آن " سرنوشت رمز آلود امام موسی صدر " روحانی شیعه ایرانی است.
امام موسی صدر که یک شخصیت برجسته در سطح منطقه و حتی جهان است در شهریور ماه 1357 عازم لیبی و در آنجا ناپدید شد. امام صدر 5 ماه پیش از وقوع انقلاب اسلامی در ایران در لیبی ناپدید شد اما دولت قذافی مدعی شد که وی سوار به هواپیمایی شده و این کشور را به مقصد ایتالیا ترک کرده است.
اما بسیاری از مستندات و شواهد وجود دارد تا بسیاری از ناظران بر این گمان اتفاق نظر داشته باشند که این روحانی 82 ساله متولد قم در زندان دولت قذافی است . بنا به گفته خانواده امام موسی صدر قرائن زیادی وجود دارد که امام زنده و در زندان دولت لیبی است .
وقایع این روزهای لیبی بار دیگر این بارقه امید را در دل خانواده امام صدر و دیگر مردم مشتاق دیدار دوباره این شخصیت برجسته جهان اسلام زنده کرده ، که با سقوط دولت منحوس قذافی در لیبی ، امام موسی صدر نیز از زندان آزاد شود.
به هر روی با وجودی که هنوز مدارک مستندی مبنی بر زنده بودن امام صدر در دست نیست ، اما احتمال و امیدواری قوی وجود دارد که وی هنوز زنده و در زندان دولت قذافی باشد.
اما این یک روی سکه است و اگر این فرض را بگیریم که امام موسی صدر زنده و در زندان دولت قذافی محبوس است ، باید این فرض را هم محتمل بدانیم که این شخصیت برجسته جهان اسلام احتمالا به دلیل محدودیت های زندان ، اطلاعات درستی از تحولات صورت گرفته جهان در 32 سال گذشته ندارد.
می توان مروری به شرایطی انداخت که در آن امام موسی صدر ناپدید شد و وضعیت آن روز دنیا را با امروز مقایسه کرد و در این باب نوشت که اگر امام موسی صدر پس از سه دهه قرنطینه اطلاعاتی ، امروز از زندان آزاد شود ، چه چیزهای را نمی داند و جهان عصر او با دنیای امروز چقدر تفاوت کرده است:
1- امام موسی صدر در شرایطی در لیبی ناپدید شد که در ایران محمد رضا شاه پهلوی آخرین ماه های سلطنت خود را طی می کرد اما هنوز چشم انداز قطعی و امیدوار کننده ای از پیروزی انقلابیون به چشم نمی خورد ، بنابراین اگر امام موسی صدر در قرنطینه اطلاعاتی باشد و یا اطلاعات جهت دار و غلط به وی داده شود ، احتمالا هنوز نمی داند که درست 5 ماه پس از زندانی شدن او یک شخصیت روحانی و هم وطن او در ایران بزرگ ترین انقلاب تاریخ معاصر این کشور را به پیروزی رسانده است .
به راستی اگر انشاء الله امام موسی صدر ، از زندان دولت قذافی آزاد شود ، نظرش درباره دولت جمهوری اسلامی کنونی که در سرزمین پدری اش مستقر است ، چه خواهد بود ؟
2- امام صدر در دوران نظام دو قطبی ناپدید شده است ، بنابراین اگر اطلاعات درست به ایشان نرسیده باشد شاید هنوز نداند که امپراتوری شوروی فروپاشیده و جهان آرایشی دیگر یافته است.
3- بسیاری از رهبران و پادشاهان و روسای جمهوری کشورها در 32 سال گذشته کشته شده یا به مرگ طبیعی مرده اند که شاید امام موسی صدر هنوز اطلاع درست و دقیقی از آن ندارد . مرگ یاسر عرفات ، سقوط دولت دیکتاتوری صدام به دست آمریکا و متحدانش و اعدام صدام ، مرگ حافظ اسد رییس جمهوری سوریه ، ترور انور سادات رییس جمهوری اسبق مصر و مرگ ملک حسین پادشاه سابق اردن و... از آن جمله اند.
4- امام موسی صدر که از او به عنوان رهبر معنوی شیعیان لبنان نام برده می شود ، شاید احتمالا هنوز اطلاع نداشته باشد که حزب الله لبنان ملهم از اندیشه های افرادی مثل او در اوایل دهه 1980 میلادی در جنوب لبنان شکل گرفته و امروز به عنوان قوی ترین حزب سیاسی و نیروی نظامی لبنان مطرح است . او زمانی رهبری شیعیان لبنان را عهده دار شد که جامعه شیعی لبنان برغم اکثریت جمعیتی در فقر مطلق به سر می برد و در تحولات لبنان هیچ نقش تاثیر گذاری نداشت ، اما اکنون ، شیعیان لبنان ،در جایگاهی ممتاز در معادلات این کشور و حتی منطقه قرار دارند.
به راستی واکنش امام موسی صدر در قبال حزب الله لبنان چه می تواند باشد ؟
البته این نکات یکی از دهها موردی است که شاید امام موسی صدر به دلیل قرنطینه بودن هنوز اطلاع درستی آز آن ندارد و احتمالا در صورتی که با سقوط دولت لیبی از زندان معمر قذافی به در آید ، باید هفته ها و ماه ها درباره وقایع 32 سال گذشته مطالعه و بررسی کند و سپس موضع گیری نماید .
نکته دیگری که باید توجه داشت این است که جایگاه واقعاً منحصر بفرد امام صدر و نفوذ معنوی فراوان او باعث می شود که هر گونه موضعگیری او در تایید یا رد مقامات و دولت های جهان اسلام، تاثیرات زیادی داشته باشد و حتی برخی معادلات را از نو تعریف نماید. با این حال ، سرنوشت نامعلوم او ، مخصوصا با توجه به کهولت سن اش ، امیدها برای بازگشت او را مردد می کند.
به راستی آیا می توان به دیدار دوباره چهره منور امام موسی صدر امید داشت ؟!