سروده های شاعران ایرانی بخش مهمی از ادبیات شعری جهان را شامل می شوند، برعکس اروپایی ها که بیشترترجیح داده اند هنری در فرم نقاشی یا مجسمه سازی تولید کنند ما به جای خلق مصادیقی ملموس دستی بر قلم و قریحه ای پر شور داشته ایم تا بگوییم و بسراییم. اغراق بخشی از این داستان است طوری که حتی به عنوان صنعتی ادبی در شعر ایرانی شناخته می شود، شاهنامه فردوسی که احتمالا مهمترین اثر حماسی ادبیات جهان است بر مبنای این صنعت شعری سروده شده است. شاید بی دلیل نیست که امروزه اغراق کردن نه یک صنعت شعری که به روالی معمول در جامعه ایرانی بدل شده است، فوتبال ایرانی هم از این داستان بی نصیب نمانده است. این یادداشت اشاره ای کوتاه به چندین اغراق ایرانی-فوتبالی دارد.
لقب سازی-سوبله چوبله و جادوگر
امپراطور، سلطان، ژنرال، عقاب،غزال، جادوگر، برزیل، اف 14 و ... سیاهه ای متنوع از لقبهایی هستند که چهره های فوتبال ایران با آنان ملقب شده اند. لقب سازی های اغراق آمیزی مخصوص ایران که در کمتر کشوری می توان مشابهشان را پیدا کرد. چند روز پیش تر بخشی از جو رسانه ای دربی تهران به این موضوع اختصاص پیدا کرد که لقب بعدی پرویز مظلومی پس از پیروزی احتمالی در بازی چه خواهد بود! مربی ای که عده ای او را پس از باخت عجیب به دلیل ضعف در بازی خوانی حریف مورد انتقاد قرار دادند، طعنه دار این بود که در این سوی میدان علی کریمی ملقب به جادوگر به روال اکثر بازی های بزرگ پیشین که در آنها گره گشایی نکرده است، کم تاثیر بازی کرد.
جواد خیابانی
گزارشگر تلوزیون ایران این روزها شدیدا زیر تیغ انتقاد است. اغراق همیشه بخشی از گزارشگری او بوده است، از جو حماسی بازی ایران-استرالیا که سالهاست در گزارشهای او تکرار می شود تا مثلا پدر ورزش نامیدن علی آبادی رییس وقت سازمان تربیت بدنی! ظهور پدیده ای مانند جواد خیابانی در ورزش ایران مساله ای عجیب نیست او چیزی مجزا از افکار عمومی جامعه ایرانی که با دید اغراق به پدیده ها می نگرد نیست.
ایرانی ها و اعراب
تیم ملی ایران در سالهای 96 تا 98 متشکل از استعدادهایی مانند عابدازاده، مهدوی کیا، باقری، دایی و عزیزی تیمی درخشان بود که عربستان را رقیب خود می دید. عربستان هم بازیکنان ارزشمندی مانند سامی جابر، جاسم الهویدی، احمد الدعایه و حسین عدالغنی در ترکیب خود داشت. در آن زمان ایده ای در ذهن عده ای از هواداران تیم ملی ایران وجود داشت که ایران را کشوری غنی از استعدادهای فوتبالی و کم امکانات و اعراب را افرادی کم استعداد معرفی می کرد که به زور دلارهای نفتی بازی می کنند با این همه آن تیم عربستان با پشت سرگذاشتن ایران قهرمان جام ملتهای 96 شد و البته مستقیما به جام جهانی 98 راه یافت. بردهای این تیم برای ما بسیار تلخ بودند، با این همه در زمین مسابقه به دست آمدند و البته تیم قدرتمند عربستان سعودی در آن سالها نشانی از ضعف و بی استعدادی نداشت. امروز قطر میزبانی جام جهانی 2022 است و ما همچنان با غروری بی پشتوانه و نگاهی اغراق آمیز از برتری استعداد ایرانیان بر اعراب می گوییم.
جهان رشد می کند، فوتبال به صنعتی عظیم تبدیل شده قراردادهای میلیون دلاری حق پخش تلویزیونی بسته میشوند، ورزشگاههای عظیم در اروپا پر از تماشاگرانی هستند که از فوتبال لذت می برند، ورزشگاههای مدرن در کشورهای عربی، شرق آسیا و آمریکایی جنوبی ساخته شده اند و ما ایرانیان همچنان مشغول شعر سرودن و خواندن چه در روی سکوها و چه در رسانه ها هستیم. واضح است که با اغراق، ملی گرایی افراطی و حرف زدن بی پشتوانه پیشرفتی حاصل نمی شود.
