همزمان با انقلاب مردم بحرین ،آمریکا در حال بررسی انتقال محل ناوگان پنجم دریایی خود از این کشور به نقطه دیگری در جنوب خلیج فارس است. روزنامه انگلیسی تایمز در گزارشی نوشت: نیروی دریایی آمریکا هم اکنون در حال جستجوی محل جدیدی برای استقرار ناوگان پنجم خود است. هم اکنون ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در سواحل بحرین، مستقر است. منابع آگاه در آمریکا و کشورهای جنوب خلیج فارس گفته اند پس از بروز حوادث اخیر در بحرین که منجر به مرگ 32 نفر از معترضین شد، جلسه هایی در سازمان های سیاسی آمریکا درباره انتقال ناوگان پنجم دریایی این کشور به منطقه دیگری در حال برگزاری است. تایمز به نقل از یک منبع آگاه می نویسد: هم اکنون در واشنگتن سخن ها درباره آغاز انتقال محل ناوگان پنجم دریایی در روزهای نخست ماه مارس و آوریل آینده است. بسیاری معتقدند که آنچه در بحرین می گذرد به سود آمریکا نیست. مقامات آمریکایی درباره محل جایگزین برای این پایگاه نیروی دریایی نیز به قطر و امارات فکر می کنند ولی هیچ یک از آنها شرایط کاملی را برای پذیرش این میزبانی ندارند ، لذا این جا به جایی قطعا چند سال به طور می انجامد. برغم این موضوع، امارات مکان بهتر تشخیص داده شده است زیرا آمریکا در امارات اسکله های ویژه پهلوگیری ناوهای هواپیمابر را در اختیار دارد. این اسکله ها در دبی و در نزدیکی بندر جبل علی قرار دارند. همچنین آمریکا نظامیان و تاسیسات دیگری را در امارات دارد. اما درباره قطر، این کشور هم اکنون در منطقه العدیدیه میزبان پایگاه نظامی فرماندهی مرکزی آمریکا (سنت کام) است. سنت کام مسئولیت فرماندهی نظامیان آمریکایی در منطقه خاورمیانه، خاور نزدیک و مناطقی از شمال آفریقاست. قطر هم اکنون در حال ساخت فرودگاه نظامی در کنار فرودگاه غیرنظامی کنونی است. قرار است از این فرودگاه نظامی جدیدالاحداث برای نیازهای نظامی و استقبال از شخصیت های خاص، استفاده شود. البته نیروی دریایی آمریکا در مقطع کنونی خواهان اجرای این جابه جایی نیست چرا که هزینه بسیار و سختی های لجستیکی زیادی دارد. پایگاه دریایی آمریکا در بحرین میزبان ناوگان پنجم دریایی آمریکا شامل 40 ناو جنگی است که حدود 30 هزار نظامی در آنها فعالیت می کنند. هم اکنون در میان مقامات نظامی آمریکا این موضوع مطرح است که فشارهای سیاسی آنها را در نهایت مجبور خواهد کرد از بحرین بیرون بروند و به دنبال مکان مناسب دیگری باشند. یک پژوهشگر در مرکز بررسی های استراتژیک در لندن هم دراین باره گفته است تصمیم گیری درباره محل استقرار ناوگان پنجم دریایی آمریکا جزو اختیارات وزارت خارجه و نه وزارت دفاع این کشور است. برخی منابع گفته اند در صورتی که آمریکا موضع نهایی را در این باره رابطه اتخاذ کند قطر و امارات به رقابت با یکدیگر برای کسب امتیاز میزبانی از ناوگان پنجم دریایی آمریکا روی خواهند آورد و امتیازات و تسهیلاتی را مطرح خواهند کرد که در هزینه جا به جایی تاثیر خواهد داشت. در صورت انتقال ناوگان پنجم دریایی آمریکا از بحرین، این اقدام ضربه ای قوی به دولت بحرین خواهد زد؛ دولتی که از بزرگترین و مهمترین هم پیمانان واشنگتن در منطقه به شمار می رود. ناوگان پنجم دریایی آمریکا از دهه 70 میلادی تاکنون در بحرین مستقر است. استقرار این ناوگان در بحرین، نه تنها در تامین منافع ایالات متحده در تنگه هرمز نقش دارد بلکه کارکرد حمایتی از دولت بحرین در برابر ایران را هم دارد. وجود ناوگان پنجم در بحرین از زمان جنگ خلیج فارس(حمله آمریکا به عراق در سال 1991) تاکنون نشان می دهد امنیت منطقه خلیج فارس برای آمریکا مهم است اما هم اکنون این موضوع به یکی از سخت ترین مسائل دیپلماتیک واشنگتن تبدیل شده است. نویسنده این گزارش می نویسد: چگونه آمریکا از قذافی می خواهد که از قدرت کناره گیری کند ولی از اقدامات سرکوب گرایانه آل خلیفه در بحرین چشم پوشی می کند؟ اگر نسبت جمعیت سوریه و بحرین را در نظر بگیریم ، نیروهای امنیتی در بحرین بیش از همتایان خود در سوریه، معترضین را کشته اند. دولت بحرین در راستای مقابله با معترضین نه تنها میدان لوء لوء منامه را تغییر داد بلکه با پزشکانی که به درمان معترضین پرداخته بودند نیز مقابله کرد. نویسنده گزارش روزنامه تایمز لندن با اشاره به اظهارات مبهم مقامات آمریکایی درباره بحرین می نویسد: با تجمع کنندگان معترض به آل خلیفه در مقابل سفارت آمریکا در منامه به شدت برخورد شد. واشنگتن دربرابر حکم اعدام چند نفر از فعالان مخالف در بحرین نیز دست به اقدام جدی نزد و تنها به ابراز نگرانی کفایت کرد.
آغاز نمادین طرح توسعه پایگاه دریایی آمریکا در بحرین با حضور مقامات دو کشور - خرداد 89
خبر احتمال خروج ناوگان آمریکا از بحرین در حالی منتشر می شود که پیش از این در خرداد 89، عملیات اجرایی طرح توسعه پایگاه دریایی آمریکا در بحرین آغاز شده بود. در این طرح 580 میلیون دلاری، مساحت پایگاه دریایی آمریکا در بحرین، دو برابر می شود.
سابقه همکاری نظامی بحرین و آمریکا
بحرین یکی از اولین کشورهای عربی است که همکاری های نظامی را با آمریکا آغاز کرد. بحرین و آمریکا در سال 1971 توافقنامه نظامی مشترکی را امضا کردند که براساس آن زمینی به مساحت 40 کیلومتر مربع در اختیار آمریکایی ها قرار گرفت.البته این توافقنامه در جریان جنگ اکتبر 1973 میان کشورهای عربی و اسرائیل لغو شد.
چند ماه بعد ،در همان سال توافقنامه مذکور دوباره در دستور کار دو کشور آمریکا و بحرین قرار گرفت و در 30 ژوئن 1977 به توافقنامه دیگری تغییر کرد. براساس توافقنامه جدید، نیروی دریایی آمریکا از تسهیلات گسترده ای در بندر سلمان بحرین برخوردار می شد.
همچنین از سال 1993 نیز فرماندهای منطقه ای نیروی دریایی آمریکا در بحرین مستقر شد و ژوئیه 1995 هم بحرین میزبان ناوگان پنجم دریایی آمریکا شد.
واشنگتن براساس توافقنامه همکاری دفاعی با منامه از امکانات و تسهیلات بسیاری در فرودگاه ها و بنادر بحرین برخوردار شد . ارائه این تسهیلات به آمریکایی ها پس از حوادث 11 سپتامبر ، به ویژه در فرودگاه المحرق، بندر سلمان، پایگاه هوایی شیخ عیسی و پایگاه نظامی الجفیر در نزدیکی منامه افزایش یافت. ناوگان پنجم دریایی آمریکا هم اکنون در پایگاه نظامی الجفیر مستقر است.
ناوگان پنجم دریایی آمریکا
ناوگان پنجم دریایی آمریکا نظارت بر عملیات در مناطق خلیج فارس، دریای عمان، دریای سرخ و بخش هایی از اقیانوس هند را برعهده دارد.این ناوگان همچنین به طور مستقیم در حمایت از جنگ های دریایی در عراق و افغانستان ایفای نقش می کند.
ناوگان پنجم دریایی آمریکا مستقر در بحرین وظایف خود را چنین اعلام کرده است:
- تامین امنیت انتقال نفت از خلیج فارس به بازارهای جهانی
- نظارت از نزدیک بر ایران
- نظارت بر عملیات نظامی در منطقه خلیج فارس، دریای عمان، دریای سرخ و بخش هایی از اقیانوس هند
- مشارکت مستقیم در عملیات های نظامی در عراق و افغانستان
- مبارزه با تروریسم و دزدی دریایی در آب های بین المللی
