سه روز قبل، زمانی که با فاصله یک ماه پس از انفجار تروریستی مشکوک استانبول ادعا شد این اقدام با هدف ترور یک مقام اسرائیلی انجام شده و رسانه های متصل به سازمان اطلاعات خارجی ارتش اسرائیل این انفجار را به عوامل جمهوری اسلامی نسبت داده و آن را مقابله به مثل با ترور دانشمندان هسته ای ایران قلمداد کردند، شمارش معکوس برای چهارمین عملیات موساد در تهران آغاز شد.
اگرچه از سوی نهادهای مسئول تذکرات لازم در رابطه با قریب الوقوع بودن این اقدام داده شده بود، اما گستردگی اهداف احتمالی و دشواری حراست از آنان، موجب شد تا حادثه ای تاسف بار رقم بخورد.
به همان اندازه که حادثه استانبول آماتوری و تعمدا ناشیانه انجام شد، حادثه خیابان بنی هاشم تهران دقیق و حساب شده بود. بنابراین به همان دلیلی که کارشناسان امنیتی برنامه ریزی شدن عملیات استانبول را از سوی یک سرویس اطلاعاتی نمی پذیرند و آن را اقدامی از سوی یک گروه غیرحرفه ای یا عملیاتی ایذایی برای ایجاد انحراف در افکار عمومی می دانند، حادثه تهران را اقدامی برنامه ریزی شده و توسط عناصر حرفه ای قلمداد می کنند.
از ابتدای جمهوری اسلامی تاکنون چهار عملیات تروریستی در ایران که شواهد و قرائن حکایت از انجام آن راساً توسط موساد دارد، اتفاق افتاده است و هر چهار عملیات در طول کمتر از 18 ماه انجام شده است.
سوژه هر چهار عملیات دانشمندان فیزیک و نخبگان ایرانی بوده اند. هر چهار عملیات با استفاده از موتورسیکلت انجام شده است، نقطه مرکزی و آغاز هر چهار عملیات منزل مسکونی سوژه ها بوده، و هر چهار عملیات با هدف ترور متمرکز سوژه و نه تلفات بیشتر انجام شده است. اگرچه در اتفاقی نادر فریدون عباسی، یکی از اهداف چهار عملیات نجات یافته است، اما به نظر می رسد سه عملیات دیگر با قدرت بیشتری انجام شده است.
فاصله زمانی عملیاتها نیز قابل توجه است:
عملیات نخست با ترور شهید علیمحمدی در دی ماه 1388 به وقوع پیوست، 11 ماه بعد در آذر 89 ترور شهید شهریاری اتفاق افتاد و 7 ماه بعد ترور شهید رضایی نژاد.
پس از ترور شهید شهریاری کارشناسان هشدار دادند با توجه به نفوذ موساد در کشور و تجهیز تیم های تروریستی آن هم به شکل استیجاری، احتمال وقوع عملیاتهای بعدی به شدت بالاست و متاسفانه همین اتفاق نیز رخ داد.
حال باید به دو پرسش، پاسخ گفت:
اولا چگونه موساد به کشور نفوذ کرده است؟
و ثانیا چگونه می توان مانع موفقیت عملیاتهای بعدی موساد شد؟
در خصوص پزسش نخست باید متذکر شد، شاید از ابتدای انقلاب اسلامی نفوذ به ایران و انجام عملیاتهای موثر یکی از مهمترین اهداف استراتژیک موساد بوده است، اما این آرزو با توجه به اشراف اطلاعاتی و اقتدار ساختار اطلاعاتی جمهوری اسلامی تحقق پیدا نکرده بود.
بدیهی است که برخورد با تهدیدهای سرویس های اطلاعاتی متخاصم از طریق اقدامات فیزیکی نظیر کنترل مرزهای بین المللی، قرار دادن محافظ و دیوار امنیتی برای مقامات و چهره های سیاسی و علمی و یا اقدامات انتظامی و پلیسی به تنهایی ممکن نیست و بار اصلی این گونه اقدامات را باید سرویس ضداطلاعات کشور به عهده گرفته و اجازه نفوذ و عملیات را به سرویسهای مقابل ندهد.
تبادل اطلاعاتی، امکان انجام عملیات تلافی جویانه و استفاده از نقاط آسیب پذیر سرویس حریف جهت نفوذ از جمله اقدامات تامینی در این چارچوب است.
اما در ابتدای مرداد سال 1388، با دستور غیرمنتظره احمدی نژاد، حجت الاسلام و المسلمین غلامحسین محسنی اژهای، وزیر اطلاعات دولت نهم برکنار شد، احمدی نژاد پس از چند روز علت این برکناری را عدم عزل دو معاون اصلی این وزارتخانه عنوان کرده و گفت: موضوع عزل جناب آقای اژهای یک فرآیند دو ساله داشته و ربطی به مسائل جاری ندارد. به ایشان در این دو سال، با شواهد مشخص توصیه کردم دو نفر از معاونان خود را تغییر دهد.اما به این کار مبادرت نورزیده است. پس از آن بنابر اعلام سایت ها، دو معاون مورد نظر، معاون ضدجاسوسی ومعاون اطلاعات داخلی، یعنی دو معاونت اصلی وزارت اطلاعات بودند که این موضوع تکذیب نشد.
کمتر از شش ماه از آن اقدام در اواخر دی ماه سال 1388 اولین ترور موساد در قلب تهران به وقوع پیوست و شهید علیمحمدی هدف قرار گرفت. در فاصله 11 ماه بعد، دومین عملیات ترور با دو هدف همزمان شهید شهریاری و فریدون عباسی در تهران انجام شد که در عملیات اول برای دشمن نتجیه بخش بود و به عباسی آسیبی نرسید.
با شناسایی و دستگیری یکی از عوامل اجرایی این ترور، اطلاعات ذیل در باره چگونگی برنامه ریزی عملیاتها توسط موساد به دست آمد:
1) برخلاف عملیاتهای کلاسیک موساد که مستقیما توسط اعضای این سازمان انجام می شده، عملیاتهای ایران توسط قاتلین اجاره ای انجام می شود و این افراد توسط شرکتهای خصوصی طرف قرارداد موساد جذب وهدایت می شوند.
2) بعد از انجام هر عملیات برای شناسایی نشدن شبکه اصلی، شبکه به مدت حداقل سه ماه آف می شود تا برای عملیات جدید بازسازی گردد.
3) به دلیل استقرار دوربینهای مداربسته و کنترل نامحسوس مراکز علمی و دانشگاههای مرتبط با تحقیقات هسته ای کشور، محور شناسایی، کنترل و عملیات تروریستی، منازل سوژه ها قرار داده می شود و عملیات یا هنگام خروج از منزل و یا هنگام ورود اجرا می گردد.
4) اولویت موساد بر کم هزینه بودن عملیات از نظر مالی و تلفات است. سه کشته در چهار عملیات و هزینه 30 هزار دلاری برای استخدام عامل تروریستی، نشاندهنده این سیاست می باشد.
شبیه سازی یک ساختار افقی که با حذف یک حلقه، پیوندها به کلی قطع می شود
5) استفاده از ساختار افقی مستقل در شبکه که بر عدم ارتباط افقی و عمودی بین اعضای باند در داخل کشور تاکید دارد و عملا هیچ یک از اعضای شبکه با دیگر اعضا ارتباط و آشنایی ندارد. اگرچه از نظر پشتیبانی، تامین امکانات و سازماندهی بسیار دشوارتر از ساختار هرمی متعارف در شبکه های جاسوسی است. اما میزان آسیب پذیری آن در زمان شناسایی و لو رفتن یکی از اعضا به شدت کاهش می یابد. چرا که فرد دستگیرشده عملا اطلاعات خاصی از دیگر همکاران خود در عملیات ندارد و مستقیما دستورات را از فرماندهی خارج از ایران دریافت می کرده است، لازمه این کار تقسیم عملیات به فعالیتهای کوچک و محدود و استفاده از تعداد زیاد نفرات است. به طور مثال جمالی فشی که در عملیات ترور شهید علیمحمدی تنها وظیفه جابجایی موتور سیکلت حاوی بمب را برعهده داشت و اقدامات دیگر عملیات به عهده اشخاص دیگر بود.
اما پس از طرح موضوع و ابعاد مسئله، پرسش دوم مطرح است که اکنون چه باید کرد؟
حالا پس از فشارهای بی جهتی که برای تغییر مجدد وزیر اطلاعات و برخی اشخاص دیگر صورت پذیرفت و البته با دفاع تمام قامت رهبر انقلاب از وزیر و دستگاه امنیتی و مخالفت با این تغییرات در حساس ترین نقطه هر مملکتی روبرو شد، این ترور تازه رقم خورد.
اولویت نخست، جلوگیری از آسیب دیدن بیش از پیش وضعیت فعلی سیستم اطلاعاتی کشور است که با حکم حکومتی رهبر انقلاب برای جلوگیری از عزل مجدد وزیر اطلاعات، مسیر آن آغاز گردیده، اما این مانع از آن نمی گردد که زمینه های برخورد عجیب با سرویس اطلاعاتی کشور و عبور از خط قرمزهای منافع ملی شناسایی نشود؛ امری که اخباری نظیر عدم حضور رئیس دولت در همایش سالانه وزارت اطلاعات که امروز در رسانه ها منتشر شد، نگرانی از آن را ادامه دار میکند.
اولویت دوم استفاده از فرصت زمانی محدود تا انجام عملیات بعدی احتمالی موساد است، چرا که بعید است این تروریست ها تا هدف قراردادن مهره های کلیدی دیگر از میان دانشمندان ایرانی که فقدانشان به مصالح کشور آسیب می زند، این حملاتشان را متوقف سازند.
به دلیل اطلاعات بدست آمده از نوع سازماندهی شبکه تروریستی، موساد برای بازسازی وآمادگی جهت انجام عملیات جدید، دست کم به سه تا شش ماه وقت نیاز دارد و این زمانی است که می توان نظم برنامه ریزی این شبکه را مختل کرد.
با توجه به تمرکز این شبکه تروریستی بر منازل مسکونی سوژه ها، جابجایی منازل مسکونی اهداف احتمالی و انتقال به منازل امن و یا منازل سازمانی تحت پوشش و همچنین تعریف سطح حفاظتی برای تمامی اشخاصی که احتمال ترورشان وجود دارد، می تواند ساده ترین اقدامات باشد.
انتقال منازل مسکونی صد سوژه احتمالی نخست در فهرست موساد و تغییر در سیستم ترابری و استفاده از خودروهای حفاظت شده میتواند در این راستا صورت گیرد.
مهندسی مجدد فرایند ضداطلاعات در کشور و استفاده از ابتکاراتی که در ابتدای نوشتار به آنها اشاره شد، قدم دیگری در مسیر مختل کردن شبکه تروریستی موساد در تهران است، چرا که قطعاً این گروه با برخی فرآیندهای موجود آشنایی یافته و برای عدم پاکسازی کل شبکه، از این فرآیندها بهره می برد و به همین دلیل بازتعریف برخی فرآیندهای اطلاعاتی یک امر ضروری تلقی می شود.
در صورتی که به هشدارهای کارشناسان توجه جدی صورت نگیرد، احتمال تکرار ترورها و تسری آن به حوزه ای فراتر از دانشمندان اتمی کشور وجود دارد، هر چند با وجود چهره های پرسابقه که در طول سی و اندی سال اخیر، تجربه برخورد با بسیاری از گروه های تروریستی با گرایش های مختلف را داشته اند، دستگیری این اشخاص با در نظر گرفتن نکات فوق و تاکتیک های اطلاعاتی پیشرفته که پیش تر و متاثر از تجارب اطلاعاتی، دور از دسترس نیست و به نظر می رسد با تقویت سیستم اطلاعاتی کشور در برابر تروریسم مشابه بسیاری از کشورهای توسعه یافته احتمال تکرار چینین حوادثی بشدت کاهش یابد، اقداماتی نظیر:
نمونه پاسپورت جعلی نیروهای موساد که فرودگاه دوبی با ادعای برخورداری از پیشرفته ترین امکان شناسایی اسناد جعلی، موفق به تشخیصش نشده بود.
• نصب دوربین کنترل شهری ضد ترور همچون پایتخت های اروپایی که علیه عملیات القاعده راه اندازی شدند
• تعیین جایزه برای هر اطلاعاتی که منجر به دستگیری تروریستها شود
• تامین اعتبار و نیرو برای کنترل وسیع تر در کشورهای واسط مانند ترکیه، آذربایجان، تایلند و امارات و کنترل شدیدتر آمد و شد سوژه های مشکوک به این کشورها
• برخورد شدید با عوامل دستگیرشده جهت کاهش زمینه همکاری بزهکاران داخلی به عنوان مزدور سرویسهای خارجی
• پرهیز از موضعگیری های احساسی و شتابزده که موضعگیری وزیر اطلاعات و دردست بررسی اعلام نمودن موضوع زمینه خوبی برای آنها محسوب می شود.
• شکایت به نهادهای بین المللی از جمله پلیس بین الملل و دادگاه لاهه از رژیم صهیونیستی
• توجه به مطالبات افکار عمومی در موضع مقابله به مثل شبیه مطالبات مربوط به جنگ شهرها پس از حمله موشکی صدام به شهرهای ایران.
در مجموع می توان گفت تقویت سیستم اطلاعاتی و امنیتی کشور در برابر تهدیدات بیگانه که در دو سال اخیر بخش عمده توان خود را معطوف به مسایل داخلی کرده است و استفاده از کارشناسان مجرب می تواند زمینه ساز پیروزی کشور در چالش اخیر باشد تا به امید خداوند متعال و تلاش سربازان گمنام امام زمان، با شناسایی ساختارهای افقی موازی، ضریب احتمال تکرار این عملیات های تروریستی به صفر برسد