عشق است زنده یاد ناصر خان حجازی و استقلال

دربی به لهجه امریکایی و داربی به لهجه انگلیسی به مانند بسیاری از موضوعات فوتبالی خاستگاهی بریتانیایی دارد که به تقابل دو فرهنگ ، دو مذهب ، دو قوم یا حتی دو سرزمین اطلاق می شود که در قالب یک رقابت ورزشی نمود می یابد . داربی ها از لحاظ محتوا شکلهای گوناگونی دارند. گاه مسایل مذهبی در این امر دخیل هستند مثل داربی شهر گلاسکو اسکاتلند که جزو مشهورترین های جهان در این زمینه است یا گاه مسایل تاریخی و قومی باعث به وجود آمدن آن می شود مانند ال کلاسیکوی اسپانیا . بعضی اوقات کری هایی که بین یک طبقه خاص از اجتماع به وقوع می پیوندد باعث حساسیت یک بازی می شود، مانند طبقه کارگران آلمان در منطقه رودخانه «روئر» و داربی مشهور بین بوروسیا دورتموند و شالکه صفر چهار که به داربی «رودخانه» هم شهرت دارد یا فاصله طبقاتی که بین مردم وجود دارد باعث تماشایی شدن یک بازی می شود مانند داربی شهر میلان که هواداران میلان از طبقه کارگر هستند و هواداران اینتر از طبقه اشراف به شمار می روند.

ریشه یابی کلمه دربی

هرچند در خصوص نحوه پیدایش ارتباط این کلمه با فوتبال 3 تفسیر وجود دارد ولی همه کارشناسان به بازگشت ریشه این کلمه به شهر داربی ( شهری در انگلیس که با تیم دسته یکمی اش داربی کانتی شهرت دارد ) متفق القول هستند . تفسیر نخست به پیروزی ادوارد اسمیت استنلی دوک منطقه داربی در قرعه کشی انتخاب نام مسابقه اسب دوانی داربی استیک باز می گردد که هم اکنون جزو مشهورترین مسابقات سوارکاری است و جایزه ای معادل یک میلیون و 250هزار پوند انگلیس دارد . عده ای دیگر معتقدند «داربی» از نام رقابتی که از قرن 12 میلادی تاکنون همه ساله در بین دو روز مذهبی خاص مسیحیان در شهر کوچک «آشبورن» واقع در منطقه «داربی شایر» برگزار می شود، گرفته شده است. مسابقه ای که طی آن نیمی از مردم شهر به دو دسته تقسیم شده و در بین دو دروازه اصلی آشبورن، قرار گرفته و سعی می کنند توپی را که شبیه توپهای راگبی است، وارد دروازه تیم مقابل کنند . و سومین نظریه در خصوص این نامگذاری که به روح فوتبال نزدیکتر است می گوید خاستگاه داربی، شهر بندری لیورپول است. اورتون به عنوان اولین باشگاه فوتبالی این شهر در سال 1878 تأسیس می شود و برای مسابقات خود استادیوم «آنفیلد» را اجاره می کند. 14 سال بعد یعنی در 1892 باشگاه لیورپول تاسیس می گردد و درست در همان هنگام، «جان هولدینگ» مالک ورزشگاه آنفیلد که تا آن هنگام، این استادیوم را به آبی های مرسی ساید (اورتون) به مبلغ ماهیانه 100پوند اجاره داده بود، مبلغ اجاره نامه را بالا می برد (250پوند) که چون اورتونی ها قدرت پرداخت این پول را نداشتند، مجبور به عوض کردن زمین اختصاصی خود می شوند و راه «گودیسون پارک» را درپیش می گیرند، تا از آن به بعد، سرخهای مرسی ساید (لیورپول) در آنفیلد بازی کنند. این مسأله باعث می شود تا هواداران اورتون به دلیل بنیه مالی بهتر لیورپول، از این تیم کینه به دل بگیرند .نکته اصلی این ماجرا در این قضیه نهفته است که 2 ورزشگاه «گودیسون پارک» و «آنفیلد» در دو طرف «استنلی پارک» واقع شده اند، پارکی که به یاد «ادوارد اسمیت استنلی» دوازدهمین دوک داربی نامگذاری شده است و به خاطر همین مسأله، دیدارهای این دو تیم به «داربی» شهرت یافته است .

بوسه اسکاتلندی

معروفترین و در عین حال متفاوت ترین دربی دنیا در شهر گلاسکو اسکاتلند برگزار می شود . دربی گلاسکو میان رنجرز و سلتیک که پربیننده‌ترین برنامه تلویزیونی اسکاتلند است با گذشت سالها از برگزاریش همچنان تحت تاثیر نزاع مذهبی میان پروتستان‌ها و کاتولیک‌های اسکاتلندی قرار دارد. رنجرز با نگرشی برگرفته از روحیه مذهبی پروستانیسم مردم اسکاتلند یکی از قوانین اولیه باشگاه خود را ممنوعیت عضویت بازیکن کاتولیک در این تیم قرار داد ولی با ورود مهاجران کاتولیک به این سرزمین و تاسیس سلتیک این دو باشگاه عملا و علنا رودرروی هم ایستادند ! حتی در جریان جنگ جهانی دوم احساسات میهن پرستانه هم اجازه نداد تا طرفداران رنجرز و گلاسکو از خجالت هم در نیایند. دو اقدام به قتل، دو حمله با ساطور، یک حمله با تبر، 9 چاقوکشی و 35 کتک کاری جمعی تنها نمونه‌هایی از اتفاقاتی است که در طول تاریخ دربی گلاسکو رخ داده است. همچنین ضربات هولناک با سر به صورت هواداران تیم مقابل میان رنجرزها و سلتیکی‌ها رایج است. ضرباتی که به "بوسه اسکاتلندی" شهرت دارد. سلتیکی‌های کاتولیک با عکس پاپ و شعارهای آنچنانی در مورد ملکه انگلستان اعصاب رنجرزها را به هم میریزند و در مقابل رنجرزی های پروتستان هم بی‌اصالتی حریف را به رخ می‌کشند. و اگر ترس از خرابی چمن ورزشگاه آیبراکس زمین اختصاصی رنجرز نبود هنوز هم خاکستر اجساد هواداران مرحوم این تیم در فضای ورزشگاه پخش می‌شد.

تیفوسی ها وارد می شوند

در ایتالیا دربی‌های بزرگی وجود دارد اما هیچکدام به اندازه دربی شهر رم میان لاتزیو و آ اس رم زیر سایه تنفر انجام نمی‌شود. گرگ‌های رمی سالیان سال است که نماینده طبقات کارگر و فرودست شناخته می‌شوند و لاتزیو نماینده طبقه متوسط رو به بالای ایتالیا، ضمن آنکه هواداران بیانکوچلستی همواره انگ فاشیست بودن را همراه دارند. حمایت موسولینی دیکتاتور ایتالیا در جنگ جهانی دوم به اضافه شعارهای نژادپرستانه گاه و بیگاه طرفداران لاتزیو و اینکه این تیم تا سال 2001 که فابیو لیورانی را جذب کرد بازیکن سیاه پوست نداشته از جمله مستندات رمی‌ها برای این ادعاست. بی‌تردید بسیاری هنوز بازی 5 می 2002 و رقابت هفته پایانی بر سر قهرمانی کالچو را به یاد دارند. مسابقه ای که هواداران لاتزیو با تمام وجود اینتر از شهر میلان را تشویق کردند و از بازیکنان خود خواستند تا بازی را به حریف واگذار کنند تا رم قهرمان نشود.

دربی ایتالیانو نامی است که بر دیدارهای یوونتوس و اینتر گذاشته شده و اهمیت دیدار میان بینانکونری‌ها و نرآتزوری‌ها را نشان می‌دهد و دلیلی است بر آنکه دربی می‌تواند فراتر از دیدار دو تیم همشهری باشد. البته دربی میلان میان آث میلان و اینتر خودش فلسفه دیگری دارد. باشگاه میلان در سال 1899 تاسیس شد اما در 1908 اختلاف در این تیم سبب جدایی برخی بازیکنان از جمله بیشتر نفرات خارجی این تیم و زمینه ساز تاسیس باشگاه اینترناسیوناله شد. در میلان هم اینتر به اقشار بالادستی جامعه تمایل پیدا کرد و قشر متوسط رو به پایین طرفداران میلان بودند. البته حمایت ثروتمندان از اینتر سبب شد تا میلانی‌ها هم به مرور زمان خود را به نهادهای قدرت پیوند دهند.خاطره انگیزترین رویارویی‌های آتزوری و نرآتزوری مربوط به دهه 90 میلادی و  دوران نسل طلایی هلندی‌های میلان شامل فان باستن، گولیت، رایکارد و کومن در مقابل نخبگان فوتبال آلمانی یعنی ماتئوس، برمه و کلینزمن در اینتر باز می‌گردد. حتی دو تیم برای نشان دادن اختلاف نظرشان به یک ورزشگاه دو نام متفاوت دادند، ورزشگاهی که برای میلانی‌ها، سن سیرو و برای اینتری‌ها، جوزپه مه‌آتزا است.دربی تورین با وجود برخی هواداران متعصب تورینی که حتی تورینو را اصیل‌تر از یوونتوس می‌دانند و دربی سیسیل بین پالرمو و کاتانیا با معادلات خاص این جزیره از جمله دیدارهایی است که با وجود شهرت کمتر، حساسیت ویژه‌ای دارند. هم رده با هولیگان‌های خرابکار در فوتبال انگلستان، در فوتبال ایتالیا نیز اولتراها با استعداد آتش افروزی و استفاده از وسایل دودزا دربی‌های ایتالیایی را تهدید می‌کنند.

سوپرکلاسیکو

دربی بوئینس آیرس پایتخت آرژانتین میان بوکاجونیروز و ریورپلاته حساس‌ترین رویداد در مسابقات فوتبال این کشور است. طرفداران بوکا با اندکی اختلاف از طرفداران پلاته بیشتر هستند. در سال 2012 ریورپلاته در دسته پایین‌تر بود و سوپرکلاسیکو به فراموشی سپرده شد اما در سال 2013 با بازگشت پلاته این دربی هم از سر گرفته می‌شود. طرفدران ریورپلاته چندی پیش برای آنکه گینسی شوند پرچمی 8 کیلومتری را با حضور 80 هزار هوادار در خیابان‌های بوئینس آیرس به حرکت درآوردند.

ال کلاسیکو

مادریدی‌ها به آن ال کلاسیکو و کاتالان‌ها ال‌کلاسیک می‌گویند و البته با نام ال دربی اسپانول، ال دربی و ال سوپرکلاسیکو هم شناخته می‌شود. دیدار رئال مادرید و بارسلونا پر بیننده‌ترین رویداد فوتبالی جهان است که در اسپانیا فراتر از یک جدال فوتبالی شناخته می‌شود اما ریشه اختلاف میان اهالی کاتالونیا و کاستیا به اعماق تاریخ اسپانیا باز می‌گردد و از دوره قرون وسطی تا زمان جنگ داخلی اسپانیا به نوبت اهالی این دو ایالت یکدیگر را به خیانت متهم می‌کنند. در دوران حکومت اسلامی بر اسپانیا اهالی برشلونه یا بارسلون بیش از مادریدی‌ها مورد توجه بودند. کاتالان‌ها در سال 1931 به سقوط سلطنت و تشکیل جمهوری در اسپانیا کمک کردند اما حاصل این جمهوری کودتای ژنرال فرانکو بود و کاتالان‌ها تمامی ستم‌های بعدی فرانکو بر مردم بارسلون را به پای مادریدی‌ها نوشته‌اند و حتی بازیکنان مبارز و دست چپی اسپانیایی برای مبارزه با دیکتاتور اسپانیا به تیم بارسلونا ملحق می‌شدند. باشگاهی که همچنان نماد حکومت پادشاهی در اسپانیاست. در دهه 1950 میلادی هم رقابت دو باشگاه بر سر دی استفانو بازیکنی که بعدها اسطوره مادریدی‌ها شد، بر دشمنی فوتبالی دو باشگاه اضافه کرد. برای همین است که رفتن بازیکن به خصوص از کاتالونیا به کاستیا گناهی نابخشودنی به حساب می‌آید. اکنون ایالت کاتالونیا اقتصاد خود را برتر از اسپانیا بحران‌زده می‌داند و موفقیت فوتبالی لاماسیا آنقدر تاثیرگذار بوده است که آنها به دنبال جدایی سیاسی از کشور اسپانیا و یا پیوستن به فرانسه هستند، اتفاقی که شاید حیات بزرگترین و پر بیننده‌ترین دربی فوتبالی را پایان بخشد.دربی مادرید میان رئال و اتلتیکو، دربی کاتالونیا میان بارسلونا و اسپانیول و دربی اوسکال میان اتلتیک بیلبائو و رئال سوسیداد دیدار همشهری‌ها و هم ایالتی‌هایی است که در فوتبال اسپانیا ارزش و اعتبار خود را دارد.

 

دربی در مهد فوتبال

بی تردید انگلستان به عنوان مهد معرفی دربی فوتبال، دربی جذاب هم کم ندارد. دربی شمال لندن میان آرسنال و تاتنهام بدون توجه به جایگاه یا موقعیت دو تیم در جدول همواره برای هواداران آنها حساس بوده است. باشگاه فوتبال آرسنال با نام باشگاه دیال اسکوئر در سال 1886 توسط کارگران کارخانه اسلحه‌سازی سلطنتی در منطقه وول‌ویچ در جنوب شرقی لندن شروع به کار کرد و در مدت کوتاهی پس از آن به آرسنال سلطنتی تغییر نام داد. باشگاه تاتنهام هاتسپر که با نام اسپرز شناخته می‌شود هم در سال 1882 تشکیل شد. دربی منچستریونایتد و منچسترسیتی هم در سایه رشد سال‌های اخیر سیتی مدتی است که مهیج‌تر از گذشته شده است. هر چند که در دهه 1990 میلادی دیدارهای منچستریونایتد و بلکبرن حکم دربی جزیره را داشت. تمامی دربی‌های انگلیسی تحت تاثیر خطر حضور هولیگان‌ها برگزار می‌شود.

 

دربی فراعنه

دیدار دو تیم بزرگ شهر قاهره یعنی الاهلی و الزمالک یکی از جنجالی‌ترین دربی‌ها نه تنها در مصر بلکه در قاره آفریقاست. باشگاه الاهلی در سال 1907 تاسیس شد و از جمله نخستین مراکزی بود که جریان مبارزه با استعمار انگلستان در آن شکل گرفت و حتی پیراهن سرخ این باشگاه نماد پرچم استقلال طلبان مصری در مبارزه با استعمار است. در مقابل باشگاه الزمالک که در سال 1911 تاسیس شده، از ابتدا تحت کنترل حکومت بریتانیایی و نفوذ نظامیان و اشراف بود. حتی با تشکیل پادشاهی دست نشانده ملک فاروق این باشگاه به نام او تغییر پیدا کرد. به همین دلیل تا زمان انقلاب مردم مصر در سال 2011 الزمالک مورد نفرت آزادیخواهان بود . در کنار باشگاه پرطرفدار الاهلی، الزمالک هم دیگر تیم پر هوادار قاهره بوده و همین تضادهای سیاسی همواره دربی‌های این دو تیم را پرحاشیه و همراه با درگیری کرده است. تنها در زمان انقلاب مردم مصر بود که هواداران الزمالک که لقب چماقداران مبارک را گرفته بودند به انقلابیون پیوستند و اولتراهای فوتبالی دو رقیب، این بار در نقش حامیان انقلاب متحد شدند. هرچند که در میدان فوتبال همچنان الزمالک و الاهلی دربی داغ مصر را برگزار می‌کنند.

 

تنگه بسفر

تماشاگران ترک با کسی شوخی ندارند این را هواداران انگلیسی به خصوص لیدزی‌ها که یک هواداراشان توسط طرفداران گالا کشته شد، به خوبی می‌دانند. قدرت فوتبال ترکیه با حضور بشیکتاش، فنرباغچه و گالاتاسرای در استانبول محصور شده اما تنها در روز بازی فنرباغچه و گالاتاسرای است که استانبول پرالتهاب‌ترین روز خود را می‌گذارند. با آنکه آتاتورک خود طرفدار فنرباغچه بوده اما گالاتاسرای نماینده ترکیه مدرن و  بخش اروپایی استانبول است و بخش آسیایی این شهر در سمت شرقی تنگه بسفر، طرفداران تمام عیار فنرباغچه هستند. با وجود موفقیت‌های بیشتری گالا در فوتبال اروپا اما فنرباغچه از نظر تعداد طرفدار اکثریت بیشتری در ترکیه دارد.

 

نبرد ملل

گاه رقابت دربی از سطح باشگاهی هم فراتر رفته و به تقابل کشورهای مختلف اطلاق می شود . رقابتی که غالبا بازخورد تقابلی سیاسی مانند جنگ بین دو کشور است . رقابت آرژانتین و انگلیس در جام جهانی 1986 و درخشش مارادونا و اطلاق دست خدا به گل خطای او نمونه ای از انتقام جویی رسانه های آرژانتینی برای جبران سرافکندگی شکست جنگ مالویناس است . رقابت انگلیس و آلمان یا هلند با آلمان با وجود گذشت سالها از جنگ جهانی دوم هنوز بوی کینه و نفرت دارد . در آسیا چین و ژاپن ، ایران و عراق یا کره جنوبی و شمالی هنوز با غضب و خشم در زمین فوتبال برابر هم می ایستند . رقابت السالوادور و هندوراس هنوز هم مردم این دو کشور را به یاد جنگ فوتبال می اندازد . نبردی که تنها به دلیل حذف هندوراس از مقدماتی جام جهانی 1970 به راه افتاد ! در اروپا کرواسی و صربستان هنوز خاطره تلخ جنگهای دهه 90 بالکان را از خاطر نبرده اند . اسلواک ها هنوز با کینه سالها استعمار توسط چکی ها برابرشان می ایستند و اسکاتلندی ها با رنگ و بوی جدایی طلبی برابر انگلیس صف آرایی می کنند.

 

دیگر دربی ها

در جنوب آلمان دربی مونیخی بایرن و مونیخ 1860 همواره مورد توجه است اما دیدار بایرن مونیخ و نورنبرگ هم به عنوان دربی باواریا ویژگی خاص خود را دارد. مونیخی‌ها در مجموع خود را تافته جدا بافته فوتبال آلمان می‌دانند. با این حال دربی چالش برانگیز آلمانی‌ها دربی روهر میان شالکه و دورتموند است. ریشه کینه و اختلاف به زمانی بازمی‌گردد که دورتموند نماینده مردم ناراضی منطقه روهر و شالکه تیم وابسته به امپراتوری پروس به حساب می‌آمدند و هنوز در سال  2013 اختلافات به جا مانده در طول تاریخ دربی‌های این دو همشهری را ملتهب می‌کند.

در پرتغال تیم پورتو، نماد شهر شمالی پورتو است و بنفیکا، تیم بزرگی از لیسبون. این دو باشگاه نه تنها در عرصه فوتبال، بلکه در رشته‌های بسکتبال و هاکی هم با یکدیگر رقابت‌های حساسی برگزار می‌کنند. این دیدار را جنگ بین شمالی‌ها و جنوبی‌های پرتغال قلمداد می‌کنند. در سال‌های اخیر اسپورتینگ لیسبون هم وارد این رقابت شده است.دربی کلاسیکو دوس میلوئس بین دو تیم مطرح شهر ریودوژانیرو، یعنی واسکو دو گاما و فلامینگو در ورزشگاه 180 هزار نفری ماکارنا مطرح‌ترین دربی فوتبال برزیل و مادر دربی‌ها بین پاناتینایکوس و المپیاکوس مهمترین دربی فوتبال یونان هستند که در زمره دربی‌های بزرگ جهان قرار دارند.و سرانجام یکی از مطرح ترین دربی‌های جهان و مهمترین دربی آسیا که در سالهای اخیر توسط فرهنگستان زبان و ادب پارسی و بدون توجه به فراشهری بودن رقابت دربی به نام نامانوس شهرآورد نام گرفته است میان استقلال و پرسپولیس برگزار می شود که هواداران میلیونی این دو تیم بلا استثنا به انتظار هشتاد و دومین نمایشش در روز جمعه نشسته اند .

مسابقات مقدماتی جام جهانی 2018 امروز در مالزی برگزار شد که تیم ملی کشورمان در این رقابت‌ها با قطر، کره‌جنوبی، چین، ازبکستان و سوریه همگروه شده است.

ملی‌پوشان ایران در نخستین دیدار خود 11 شهریور ماه به مصاف قطر می‌روند.

برنامه کامل ایران به شرح زیر است:

11 شهریور 95:

ایران - قطر

کره جنوبی - چین

ازبکستان - سوریه

16 شهریور 95:

چین - ایران

قطر - ازبکستان

سوریه - کره جنوبی

15 مهر 95:

ازبکستان - ایران

چین - سوریه

کره جنوبی - قطر

20 مهر 95:

ایران - کره‌جنوبی

قطر - سوریه

ازبکستان - چین

25 آبان 95:

سوریه - ایران

چین - قطر

کره جنوبی - ازبکستان

دور برگشت:

3 فروردین 96:

قطر - ایران

چین - کره جنوبی

سوریه - ازبکستان

8 فروردین 96:

ایران - چین

ازبکستان - قطر

کره جنوبی - سوریه

23 خرداد 96:

ایران - ازبکستان

سوریه - چین

قطر - کره جنوبی

9 شهریور 96:‌

کره‌جنوبی - ایران

سوریه - قطر

چین - ازبکستان

14 شهریور 96:

ایران - سوریه

قطر - چین

ازبکستان - کره جنوبی

استقلال که در 5 بازی باقیمانده تا پایان فصل در دیدارهایی حساس و دشوار باید به مصاف پرسپولیس، فولاد، سایپا، تراکتور و در نهایت صبا برود، با از دست دادن امتیازات حساس در هفته های اخیر، کار را به جایی رسانده که شرایط قهرمانی اش در بازی های رودررو و به اصطلاح شش امتیازی مشخص خواهد شد. این در حالی است که از نظر وضعیت تاکتیکی، شور و انگیزه(سرحالی) بازیکنان، آمادگی نفرات کلیدی و وضعیت محرومان و مصدومان تقریباً بدترین شرایط ممکن را نسبت به سایر مدعیان قهرمانی دارد. پرسپولیس جز دربی باید به مصاف تیم آخر جدول، نفت، گسترش و راه آهن برود و با اینکه نمی توان هیچ دیداری را آسان تصور کرد، راه آسان تری برای کسب امتیازات لازم برای قهرمانی در لیگ پانزدهم را دارد.

با این حال استقلالی ها از فاکتور تجربه، وضعیت دفاعی ایده آل (با حضور رحمتی درون دروازه) و بازیکنان تاثیرگذاری چون امید ابراهیمی بهره می برند (درست برخلاف رقیب) و دقیقاً به همین خاطر هم هست که هنوز مدعی کسب عنوان قهرمانی محسوب می شوند و برای نشستن بر رتبه اول، پر امید!

وضعیت این روزهای استقلال مظلومی و پرسپولیس برانکو و پیش بینی جایگاه تیمی که بیشتر روزهای فصل را در صدر جدول سپری کرده و تیمی که کم کم خود را به صدر نزدیک کرده را می توان در دو بخش عوامل درونی و عوامل بیرونی بررسی کرد. عوامل درونی که بیشترین تاثیر را تا این برهه از فصل روی نتایج دو تیم بزرگ پایتخت گذاشته یعنی وضعیت تاکتیکی و نوع تمرینات، عملکرد بازیکنان درون زمین و ایده مشخص و روشن در بازی است. همچنین درباره عوامل بیرونی می توان به اوضاع روحی و روانی تیم، وضعیت بازیکنان تاثیرگذار (مصدومیت ها و درباره کرار و نوروزی، خروج از تیم) و مدیریت شرایط در مقاطع حساس فصل اشاره داشت.

در بخش عوامل درونی آبی ها به مرور زمان کیفیت خود را از دست داده اند، به همین خاطر عملکرد بازیکنانشان از شرایط مطلوب فاصله گرفته در حالی که این قضیه برای پرسپولیس کاملاً متفاوت است. در ایده تاکتیکی، مظلومی و تیمش همواره تابع احتیاط، شرط عقل بوده و در هیچ کدام از بازی های فصل آن را فراموش نکرده است. نکته ای که باعث شده آنها چه در خط حمله و چه در خط دفاعی بهترین نباشند اما در وضعیتی بسیار مطلوب قرار گیرند.

این ایده محتاطانه که می توان از آن به عنوان تجربه کاری هم نام برد سبب شده تا استقلال از ابتدای فصل به دنبال کسب بهترین نتیجه باشد (که همین مساله فرسایش تیم در هفته های پایانی را قم زده است) و نه بهترین عملکرد در صورتی که مربیان روز دنیا با تعریف نقطه شروع و پایان که از ریسک کاری بیشتری برخوردار است، از ابتدا تا انتها به دنبال بهبود عملکرد هستند و چالش های مقاطع مختلف فصل باعث انعطاف کاری آنها می شود تا بدین وسیله بتوانند در روزهای حساس، در صورت مهیا بودن تمام شرایط امتیازات مورد نیاز را جمع آوری کنند.

اگر بی تجربگی ویسی و استقلال خوزستان، باعث شود در پیش بینی ها برای قهرمانی آنها شانس کمتری متصور شویم، تفاوت آشکار استقلالی ها با رقیب دیرینه در شور احساسی بازی دو تیم است. جایی که آبی ها کاملاً بر احساسات خود مسلط هستند و به همین دلیل نتایج آنها روند منطقی را طی می کند در حالی که پرسپولیس درون زمین، گاهی با فوران احساسات بازیکنانش توانسته نتایج بسیاری از بازی هایش را تغییر دهد (گاهی امتیاز از دست داده اند و در هفته های اخیر بیشتر به دست آورده اند.)

نکته پایانی اینکه استقلال با مظلومی به یک سیب تبدیل شده است! سیبی که به هوا پرتاب شده تا ساختمانی سی طبقه را بپیماید و اگر بتواند به بام آن برسد(وگرنه در یکی از طبقات جا خوش خواهد کرد) به همین دلیل به هیچ وجه نمی توان وضعیت این سیب را در طبقات باقیمانده حدس زد. در حالی که پرسپولیس برانکو بیشتر شبیه سکه است و دو روی انگیزه هیجانی و هیجان کاذب دارد. به طوری که اگر بتواند هیجانات اضافی را از تیم خود دور کند به موفقیت خواهد رسید و اگر بیش از حد هیجان زده شود، این احتمال وجود دارد که تراکتور و نفت، جایگاه سومی آنها را به خطر بیاندازند.

فشار و استرس ناشی از دست دادن صدر و احتمالاً قهرمانی لیگ یا ایجاد انگیزه مضاعف برای پیشروی در جدول(چیزی که پیش از این و با وجود صدرنشینی امکان نداشت) عاملی است که مظلومی و شاگردانش در 5 بازی پایانی رقابت ها نشان خواهند داد چگونه با آن کنار خواهند آمد. پرسپولیس اما همچنان جنب و جوش رسیدن به صدر دارد که این خود به چگونگی عملکرد احساسی شان وابسته است. هرچند با وجود موفقیت در همه این ها(به ویژه در دربی)، دو تیم بزرگ پایتخت هنوز رقیب سرسخت و شایسته ای به نام استقلال خوزستان را در پیش خواهند داشت.

 

 

جابری انصاری افزود: ما هر دو همسایه شمالی خود را به خویشتن‌داری و پرهیز از هرگونه اقدامی که شرائط را سخت‌تر می‌کند دعوت کرده و به آنان توصیه می‌ کنیم با توقف فوری درگیری‌ها، همه تلاش خود را برای بازگشت آرامش و حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات در چارچوب گروه‌های صلح و سازمان ملل بکار گیرند.

«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای که در تارنمای این اتحادیه منتشر شد، از طرفین مناقشه خواست تا فوری درگیری‌ها را پایان دهند، آتش بس را رعایت کنند و از اقدامات یا سخنانی که اوضاع را متشنج می‌کند پرهیز کنند. موگرینی از تلفات و بخصوص قربانیان غیرنظامی درگیری‌های دیروز ابراز تاسف کرد. در این بیانیه حمایت کامل اتحادیه اروپا از تلاش‌های گروه مینسک اعلام شد و موگرینی از طرفین مناقشه خواست تلاش برای دستیابی به راه حل صلح آمیز مناقشه ناگورنو- قره باغ را از سر گیرند.

«جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا نیز در بیانیه ای که تارنمای وزارت امور خارجه این کشور منتشر کرد،«به شدت» نقض گسترده آتش بس را در خط تماس ناگورنو - قره باغ که منجر به تلفات نظامی و غیرنظامی شد، محکوم کرد. کری ضمن تسلیت به تمام خانواد‌ه‌های داغدار، از طرفین خواست «ضمن خویشتن‌داری، از تشدید خصومت‌ها پرهیز کنند و به آتش بس کاملاً پایبند.

 

 

اما در این میان، «رجب طیب اردوغان»، رییس جمهور ترکیه، به صراحت از متحد قدیمی خود، جمهوری آذربایجان دفاع کرد:

«ما دعا می کنیم برادران آذربایجانی ما در این درگیری ها پیروز شوند، با کم ترین تلفات.»

سازمان همکاری های اسلامی، وابسته به عربستان، که جمهوری آذربایجان هم عضو آن است، «حمله نیروهای ارمنی به مرزهای قلمرو اشغال شده آذربایجان» و «بی احترامی ایروان به آتش بس(یکجانبه) اعلامی از سوی باکو» را محکوم کرد.

دبیرکل سازمان همکاری های اسلامی، «ایاد مدنی»، خواستار افزایش تلاش های بین المللی برای یافتن یک راه حل سیاسی جهت «حفظ» قلمرو متعلق به آذربایجان شد.

 

 

مقامات منطقه خودگردان قره باغ- که ظاهرا مستقل ولی تحت حمایت ارمنستان محسوب می شود- می‌گویند آن‌ها هم علاقه‌مند به آتش‌بس هستند، ولی فقط زمانی که شاهد بازگشت دوباره کل قلمرو خود باشند.

 

هر دو طرف یکدیگر را به ادامه خشونت متهم می‌کنند. از زمان آتش بس سال 1994، با میانجیگری روسیه، در این منطقه وضعیت نه جنگ و نه صلح برقرار بوده است.

«آرتسرون هوانسیان»، سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان مدعی است: «نبرد با استفاده از توپخانه و تانک ادامه دارد. در حالی که آذربایجان به دروغ مدعی پایان دادن به خشونت است، هم مواضع ارتش قره باغ و هم روستاهای ارمنی نشین را می کوبد.»

از سوی دیگر، «واقف درگاهلی»، سخنگوی وزارت دفاع آذربایجان، ارمنستان را به ادامه خشونت متهم می‌کند: «ارمنی‌ها در تمام روز آتش باری را بدون وقفه ادامه داده‌اند.»

«دیوید بابایان»، سخنگوی منطقه خودمختار ناگورنو-قره‌باغ هم ادامه نبرد سنگین را در شرق و شمال شرق جبهه درگیری تایید کرده است.

مقامات قره باغ اعلام کرده اند که یک پسربچه ارمنی در جریان درگیری ها کشته شده است و از ان سو مقامات آذربایجان از کشته شدن 2 و مجروحیت 10 غیرنظامی این کشور خبر داده اند.

رییس جمهور ارمنستان، «سرژ سرکیسیان»، این درگیری ها را «حد اعلای خصومت» از جانب آذربایجان، از زمان آتش بس سال 1994 خوانده است. الهام علی اف، رییس جمهور آذربایجان هم ارمنستان را تحریک کننده درگیری معرفی می‌کند: «ارمنستان دچار تلفات سنگینی شده است. یک پاسخ کوبنده به نیروهای ارمنی داده شد. ارمنستان سرجایش نشانده شد.»

 

آذربایجانی‌ها می گویند که یک بالگرد متعلق به ارتش ارمنی قره باغ را سرنگون کرده و شماری از ارتفاعات و روستاهای راهبردی را تحت کنترل خود درآورده اند.

 

 

از سوی دیگر، نیروهای نظامی قره‌باغ هم مدعی هستند که بلندی‌های راهبردی «لالا تپه» را که در روز شنبه توسط آذربایجانی‌ها تصرف شده بود، دوباره تحت کنترل خود گرفته‌اند. باکو اما صحت این خبر را رد کرده و می گوید که این تپه مهم در اختیار نیروهایش باقی مانده است و «نیروهای شورشی»(ارتش ارامنه قره باغ) تلفات جدی داده اند."

 

 

در آخرین تحرکات در منطقه، «ذاکر حسنوف»، وزیر دفاع آذریایجان اعلام کرد که به نیروهایش دستور آمادگی برای به توپ بستن «خانکندی»(استپاناکرت)، مرکز منطقه خودمختار قره باغ را داده است "اگر که نیروهای ارمنی از هدف قرار دادن مناطق غیرنظامی ما دست بر ندارند." خانکندی حدود 50000 نفر جمعیت دارد. در طرف مقابل، دولت خودمختار قره باغ هم در واکنش، از «یک پاسخ خردکننده» در صورت چنین اقدامی از سوی آذربایجان خبر داد.

 

 

ارامنه قره باغ که مورد حمایت ایروان بودند، منطقه کوهستانی ناگورنو-قره باغ را در جنگ های اوایل دهه 1990 به دست گرفتند که طبق گزارش های موجود 30000 کشته به دنبال داشت. طرفین منازعه هیچ گاه از زمان آتش بس 1994، قراداد صلح امضاء نکردند.

 

 

آذربایجان نفت خیز که بودجه نظامی سال های اخیر آن از کل بودجه ارمنستان بیشتر بوده، بارها تهدید کرده است که اگر مذاکرات به سرانجام نرسد، به زور منطقه را پس خواهد گرفت. ارمنستان هم در پاسخ بارها تکرار کرده است که توان پاسخ دهی به هر تهاجمی را دارد.

 

 

آخرین تنش جدی دو کشور در سال های اخیر، پیش از شروع درگیری های چند روز گذشته، در نوامبر 2014 بود که یک بالگرد نظامی ارمنستان توسط نیروهای آذربایجان سرنگون شد.

 

 

با وجود این که هنوز دلایل بالا گرفتن آتش درگیری های اخیر کاملا روشن نیست، «تامس دی وال» از موسسه کارنگی اروپا می گوید: «پتانسیل یک جنگ همه جانبه، هرگز به این اندازه قوی نبوده است، در حالی که هر دو طرف به لحاظ نظامی خود را تقویت کرده اند....محتمل است که یکی از دو طرف- و بیشتر آذربایجان که منافع بیشتری در ادامه خصومت ها دارد- تلاش کند که وضعیت فعلی را به نفع خود تغییر دهد- با یک کارزار نظامی محدود.»

 

 

وال معتقد است که بخش خطرناک قضیه در این است که اگر هر گونه عملیات نظامی در این منطقه شروع شود، می تواند به سادگی گسترش یابد و از کنترل خارج شود.»

 

زمینه‌های تاریخی

 

در پی انقلاب اکتبر 1917 در روسیه و فروپاشی امپراتوری تزاری، آذربایجان و ارمنستان هر دو اعلام استقلال کردند و جنگ بر سر مناطق مورد مناقشه از همان 1918 آغاز شد و تا 1920 به طول انجامید. در 1920، در پی تشکیل اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی، هر دو کشور به ان پیوستند. ناحیه خودگردان ناقورنو-قره باغ در 1921 در درون مرزهای جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان شکل گرفت و از همان زمان تبدیل به یک استخوان لای زخم میان این دو کشور شد.

 

 

در حدود 70 سال حکومت اتحاد شوروی، نزاع ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه قره باغ از حد اعتراضات گاه و بیگاه طرفین فراتر نرفت و این به خاطر اقتدار آهنین مسکو در دوران اتحاد شوروی بود.

 

 

در اواخر حیات اتحاد شوروی در 1988، با ترک برداشتن اقتدار کرملین، مسوولین حکومت خودگردان قره باغ اعلام کردند که از ان جا که بخش عمده جمعیت آن ارمنی های مسیحی هستند، قصد پیوستن به جمهوری سوسیالیستی شوروی ارمنستان را دارند. تظاهرات ارامنه و آذربایجانی ها در آن مقطع منجر به منازعات نژادی شد و در نهایت جنگ میان ارامنه و حکومت آذربایجان را در سال 1991 (در پی فروپاشی نظام شوروی) رقم زد.

 

 

در 1994، بعد از 3 سال جنگ سنگین میان نیروهای ارتش آذربایجان و شبه نظامیان ارمنی مورد حمایت ارمنستان، با میانجیگری روسیه بین دو طرف آتش بس برقرار شد. نتیجه آن جنگ، تسلط ارامنه بر کل ناگورنو-قره باغ و برخی مناطق اطراف آن شد که تا به امروز هم ادامه دارد.

 

 

در همان سال 1994، سازمان امنیت و همکاری اروپا، «گروه مینسک» را تشکیل داد که سفرای فدراسیون روسیه، فرانسه و آمریکا بر ان ریاست دارند. این گروه مسوولیت تلاش برای یافتن راه حل سیاسی برای پایان مناقشه و ایجاد صلح پایدار را بر عهده گرفت. اما با وجود تلاش های آن، در این سال ها هر از چندی تنش ها میان طرفین بالا گرفته و گاهی کار به خشونت ها(البته در مقیاس محدود) کشیده است.

 

 

در آپریل 2014، بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، در واکنش به گزارش ها درباره خشونت و تلفات در مرزهای آذربایجان و ارمنستان، بیانیه ای صادر کرد و از دو طرف خواست که به «توافق آتش بس» پایبند بمانند و از خشونت بیشتر اجتناب کنند و به دنبال خواباندن تنش ها و ادامه گفتگو باشند.

 

 

در سپتامبر 2015، در واکنش به خشونت های مرزی، رییس جمهور ارمنستان، سرژ سرکیسیان به مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد: «اگر آذربایجان به سیاست تهاجمی خود ادامه دهد، برای ارمنستان چاره ای جز برداشتن گام های سیاسی-نظامی برای تامین صلح و امنیت خود باقی نخواهد ماند.»

 

 

به هر حال، قرار است «گروه مینسک» روز سه شنبه جلسه فوق العاده تشکیل دهد تا به بحث درباره درگیری ها در منطقه بپردازد.

 

 

«سرگی کاپانادزه»، استاد روابط بین الملل دانشگاه تفلیس در گرجستان، معتقد است که مناقشه قره باغ تبعات ژئوپلیتیکی جدی دارد و ثبات منطقه راهبردی قفقاز را تهدید می کند. منطقه ای که یک مسیر انتقال گاز و نفت دریای خزر به بازار اروپا، بدون عبور از روسیه، محسوب می‌شود."

 

 

با وجود این که روسیه وهر دو طرف را به پایان دادن به خشونت ها دعوت کرده است، لیکن با توجه به حمایت صریح اردوغان از آذربایجان و البته تیرگی روابط ترکیه و روسیه، بسیاری از کارشناسان این منازعه تازه در منطقه حساس قره باغ را یک نوع تقابل غیرمستقیم تازه میان روسیه (به عنوان حامی سنتی ارمنستان) و ترکیه (به عنوان حامی آذربایجان) می‌دانند.

 

 

باید در نظر داشت که منطقه قفقاز، به لحاظ استراتژیک، منطقه ای بسیار مهم برای امنیت ملی فدراسیون روسیه و سایر کشورهای منطقه است. از آن جا کع سرمایه گذاری های عربستان سعودی برای گسترش وهابیت در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز در طول دو دهه گذشته، توانسته ریشه های افراط گرایی را برخی جمهوری های منطقه ای ایجاد کند، هر گونه خلاء امنیتی در صورت توسعه درگیری ها، می تواند منطقه قره باغ را به یک پایگاه جدید برای افراط گرایان منطقه از بخش‌هایی چون چچن، داغستان، تاجیکستان و ازبکستان ایجاد کند که اتفاقا در درجه اول امنیت این دو کشور را تهدید خواهد کرد. از این رو، بهترین اقدام برای حفظ منافع ملی هر دو کشور آذربایجان و ارمنستان پایان دادن هر چه سریع تر درگیری ها و تلاش برای یافتن یک راه حل سیاسی است.

منافع رژیم تل‌آویو در استمرار جنگ میان باکو و ایروان

انشیل بیفر ستون نویس روزنامه صهیونیستی هاآرتض در تحلیلی در این روزنامه که روز گذشته منتشر شد، نوشت: اسراییل باید در این نزاع در کنار آذربایجان قرار گیرد به دلایل زیر:

اول اینکه آذربایجان درسالهای اخیر تامین کننده اصلی نفت اسراییل بوده و این نفت از طریق خط لوله از گرجستان و ترکیه به اسراییل انتقال می یابد.

 دوم؛ آذربایجان مقادیر بسیار زیادی سلاح از جمله هواپیماهای بدون سرنشین و سیستم های ضد هوایی از اسراییل خریداری می کند.

 سوم؛ اهمیت آذربایجان برای اسراییل در سالهای اخیر و در پی تیرگی روابط میان تل آویو و آنکارا افزایش یافته است.

چهارم؛ آذربایجان همسایه و همزمان دشمن ایران است و برای اسراییل «درِ پشتی» به ایران محسوب می شود.

پنجم؛ آذربایجان امیدوار است و این امیدواری را مسئولانش پنهان نمی کنند که اسراییل در اینده از خط لوله نفت مذکور برای پمپاژ گازی که از دریای مدیترانه استخراج می کند استفاده نماید.

ششم اینکه مردم جمهوری آذربایجان به مردم ترکیه به عنوان یک امت برادر می نگرند که با ارمنستان رابطه برقرار نمی کنند.خودداری اسراییل از شناسایی نسل کشی ارامنه توسط ترکها در دوره جنگ جهانی اول از دیگر عواملی است که می تواند به ایجاد روابط استراتژیک اسراییل با آذربایجان کمک کند.